Kijk jij graag dagelijks tegen je eigen lijkkist aan? Waarschijnlijk niet. Toch zijn er mensen die dat bewust wel doen. Die hun eigen kist al gekocht hebben en deze nu gebruiken als boekenkast of zelfs als bed! In uitvaartmuseum Totzover op begraafplaats de NieuweOoster in Amsterdam was er een interessante tentoonstelling van fotografe Saskia Aukema.

Aukema sprak en fotografeerde mensen die het leven vierden en omhelsden, maar hun eigen sterfelijkheid niet ontkenden of negeerden. De dood was voor hen juist een essentieel onderdeel geworden van het dagelijks leven.

 

Een Doodshemd als huwelijkscadeau

Het was vroeger heel gebruikelijk dat je in de uitzet ook doodskleden opnam. Die doodskleden waren bijna altijd wit en van gesteven katoen. Natuurlijk netjes gestreken op een plank in de linnenkast. Een mooi doodshemd als huwelijksgeschenk was niet ongebruikelijk bij de bruiloft.

Regelmatig werden de nog niet gebruikte lijkhemden gewassen en gestreken. Het was destijds een jaarlijks terugkerend klusje voor de altijd nijvere huisvrouw. Dat ze daarmee herinnerd werd aan de vergankelijkheid van het leven en haar eigen dood was normaal.

Zoiets is nu haast niet meer voor te stellen.

De dood daar heb ik niks mee

Tegenwoordig is ouder worden en dan doodgaan niet zo populair meer.  Dat we eens zullen sterven schuiven lekker op de lange baan. We vieren veel liever het leven! We voelen ons jong en vitaal tot op hoge leeftijd. Oud worden en dood gaan daar hebben we niet zo veel meer mee.

Tijd voor verandering

Toch zijn er veranderingen en bij sommigen wordt de dood meer bespreekbaar. Er ontstaan grafkistenclubs waarvan de leden met elkaar wedijveren over wie de meest originele eigen grafkist timmert. Er komen een soort Ikea zelfbouwpakketen grafkisten op de markt.  En een Japanse traditie waarbij je proefligt in je toekomstige kist zie op uitvaartbeurzen verschijnen. Graf kistenmakers bieden daar aan om je in een grafkist te laten fotograferen. Meestal doen we dat dan lacherig, maar toch kenmerkt het een kentering.

Nederlandse uitvaartbegeleiders nodigen je aan om gratis en vrijblijvend alvast je wensen voor je eigen uitvaart vast te leggen. Dan hebben de nabestaanden later de zekerheid dat uitvaart die ze organiseren volgens de wensen van de overledene is. En zo is ook een eigen grafmonumenten tegenwoordig eerder bespreekbaar. Dit voorname familiegraf dat op begraafplaats Zorgvlied (Amsterdam) is bij leven al besteld. Het is enige jaren geleden geplaatst en tot op heden is het graf gelukkig nog steeds leeg.

Expositie

Museum Totzover op de NieuweOoster – begraafplaats te Amsterdam toonde de expositie ““De Kist al in huis” . Prachtige foto’s en bijbehorende verhalen door Saskia Aukema.

 

Fotografe Saskia Aukema

Saskia Aukema, Nederlandse journalist en fotografe gespecialiseerd in ‘slow journalism’ behandelt graag mooie en gevoelige onderwerpen die zich geleidelijk aan ontvouwen. Meestal gaat het over de invloed van bepaalde beslissingen die verstrekkende gevolgen hebben in iemands leven.  Aukema trok veel belangstelling met fotoreeksen Bekeerd (2014) en Veiled (2017)